The Vietnam War
8/166
To “The Vietnam War” του Κεν Μπερνς και της Λυν Νόβικ (αλλά και του Τζέφρει Γουόρντ που το «έγραψε») είναι ένα δεκαεπτάωρο προς δεκαοκτάωρο ντοκιμαντέρ δέκα επεισοδίων, που καταγράφει εξαντλητικά τον πόλεμο του Βιετνάμ. Ένας πόλεμος πληγή στη συλλογική συνείδηση των ΗΠΑ, ένας πόλεμος που όχι μόνον άφησε πίσω του 58.318 νεκρούς Αμερικάνους και εκατοντάδες χιλιάδες τραυματίες, ένας πόλεμος τον οποίο όχι μόνον έχασαν παταγωδώς, αλλά κι ένας πόλεμος που τελικά ποτέ δεν κατάλαβαν γιατί ακριβώς πολέμησαν. Μαζί με τον πόλεμο, το ντοκιμαντέρ καλύπτει κι ένα σημαντικό κομμάτι της αμερικανικής ιστορίας. Τα χρόνια της ισχυρής πολιτικοποίησης κυρίως της φοιτητικής νεολαίας, τα χρόνια των μαζικών διαμαρτυριών, τα χρόνια των έντονων εσωτερικών ταραχών. Η εποχή είναι λίαν ανήσυχη, η εποχή ορίζεται σε σημαντικό βαθμό από το κοινωνικό και το πολιτικό στοιχείο. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, έχουμε προέδρους που δολοφονούνται, προέδρους που αποπέμπονται, έχουμε σημαντικές πολιτικές προσωπικότητες που δολοφονούνται: οι Κένεντι, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, το Watergate. Η γενιά των βετεράνων του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου γυρνούσε στην πατρίδα ξέροντας ότι έχει πολεμήσει τον καλό πόλεμο. Η γενιά των βετεράνων του Βιετνάμ γυρνούσε στην πατρίδα και κανείς δεν ήθελε να μιλήσει για αυτό. Από πολύ νωρίς οι Πρόεδροι των ΗΠΑ που μπλέχτηκαν στον πόλεμο, κατάλαβαν ότι δεν έβγαινε άκρη, αλλά παραδόξως κάθε συνειδητοποίηση του αδιεξόδου συνοδευόταν από μια περαιτέρω κλιμάκωση της ανάμιξης της αμερικάνικης πολεμικής μηχανής. Παρά την τεράστια έκταση τού πάρα πολύ σημαντικού αυτού ντοκιμαντέρ, δεν βαριέσαι στιγμή, αντιθέτως το παρακολουθείς όλο με την ίδια προσήλωση και την ίδια ένταση. Όλα είναι στη θέση τους, ο όγκος της δουλειάς που έχει γίνει είναι άλλης τάξης και άλλης κλίμακας από τη συνήθη και βλέποντάς το δεν σου κάνει καμία εντύπωση ότι πήρε δέκα χρόνια για να πραγματοποιηθεί. Εκτός από τον όγκο όμως, εντυπωσιακή είναι και η βαθιά γνώση της δουλειάς. Η γνώση του πώς θα συγκροτήσεις, με όλο αυτό το αχανές υλικό, μια καθηλωτική 18ωρη αφήγηση. Οι συνεντεύξεις κυρίως βετεράνων και από τις δυο πλευρές στήνουν, δίπλα και παράλληλα με την πολιτική αφήγηση, τις προσωπικές αφηγήσεις, το προσωπικό βίωμα όπως αυτό συγκροτείται μέσα από τη συνάντησή του με την πολιτική συγκυρία. Και μας προσφέρουν στιγμές της πιο ανθρώπινης και της πιο αληθινής συγκίνησης. Τα τραγούδια που ακούγονται σε όλη τη διάρκεια του ντοκιμαντέρ είναι μεγάλα τραγούδια που συνομιλούν ευθέως με το πολιτικό κλίμα, είναι πασίγνωστα τραγούδια που ξαφνικά τα ακούς με άλλο αυτί. Ειδική εύφημος μνεία στον αφηγητή Πίτερ Κογιότ που χρωματίζει την κάθε πρόταση με συναρπαστική λιτότητα.
